فهرست مطالب
نشریه مطالعات ملی
سال هشتم شماره 3 (پیاپی 31، پاییز 1386)
- 160 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1386/09/01
- تعداد عناوین: 7
-
- مقالات
-
صفحه 3
شعارها نوعی قالب زبانی و نمادین برای بیان خواستههای انقلابیاند و با توجه به تولید شدنشان در جریان تحولات انقلابی و جایگاه کارکردی آنها در انگیزش و پویایی بخشیدن به انقلاب، از منابع قابل اعتنا در تحقیقات تاریخی میباشند.این مقاله در صدد است با بهرهگیری از روش تحلیل محتوی، چگونگی بازتاب هویت ملی در شعارهای انقلاب را مورد تبیین قرار دهد. انتخاب موضوع هویت ملی در انقلاب، برای این پژوهش، از اینرو واجد اهمیت است که هویت ایرانیان، به هنگام انقلاب، در آستانه دگرگونی در عناصر تشکیلدهندهاش قرار گرفته است.
در این مقاله، دو جبهه خودی و دیگری، هر یک با شاخصهای سرزمینی و فراسرزمینی تحلیل شده است. فراوانیها نشان میدهد که چالش اصلی در انقلاب اسلامی بین دو عنصر خودی و دیگری سرزمینی است. دیگری فراسرزمینی به تبع تقابل با خودی سرزمینی یا خودی فراسرزمینی مورد چالش قرار گرفته و به خودی فراسرزمینی نیز در پیوند با سیاست انقلابی توجه شده است. شعارها نشان میدهد که هویت انقلابی ایرانیان در چالش با نظام بینالمللی نیست. در واقع، هر چند بیگانهستیزی و غربستیزی جزء جداییناپذیر هویت انقلابی است؛ اما پیدایش این رویکرد هویتی بیشتر برای رفع مشکلات داخلی بوده است.کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، هویت ملی، ایران، شعارها -
صفحه 31
در این مقاله، تلاش شده تا با تکیه بر نگرش سازهانگارانه، به عنوان یکی از نظریههای جدید و پرطرفدار مطالعات اجتماعی و روابط بینالمللی، به بررسی اجتماعی مقوله هویت ملی در ایران پرداخته شود. بدین منظور، ابتدا به تشریح مبانی نظری سازهانگاری و ماهیت پدیدههای اجتماعی و هویت از منظر این نظریه پرداخته و نشان داده شده که بر اساس این نگاه، چگونه ارزشها و ایده های به هم پیوسته در عرصه اجتماعی، میتوانند هویتهای جمعی را برساخته و موجب تکوین آنها در عرصه بینالمللی شوند.سپس عناصر هویت ملی در ایران بررسی شده و با بهرهگیری از آمار و ارقام و نگرشسنجیهای مختلف تلاش میکنیم تا نشان دهیم که این عناصر چگونه در عرصه جهانی بازتاب داده شدهاند. بر این اساس، عناصر هویت ملی ایران در دو شاخص اصلی یعنی احساس هویت جمعی و نگرش مذهبی، بررسی شده و ابعاد مختلف گرایشهای اجتماعی ایرانیان را هم در عرصههای قومی و در زمینههای مذهبی مورد کنکاش قرار دادهایم. دریافت ما، در این مقاله، این بوده است که به رغم تنوع قومی، احساس تعلق به نوعی هویت جمعی موجب شکل گیری هویت ملی در ایران شده که با گرایشهای مردم ایران به مذهب در آمیخته است. هرچند که نوع گرایش به مذهب، به گونهای است که لزوما به رادیکالیسم نمیانجامد. این امر در نوع نگاه ایرانیان به مسایل جهانی نیز مشهود است. در نهایت، به بررسی این مقوله نیز پرداختهایم که این عناصر هویتی چگونه در زمینه ارزشهای موجود در عرصه جهانی و نیز نوع نگاه و تلقی دیگران از جامعه ایرانی، بازتاب داده شده است.
کلیدواژگان: سازه انگاری، هویت جمعی، هویت ملی، گرایش های مذهبی، گرایش های قومی، نگرش های جهانی -
صفحه 55
در این مقاله، رابطه سرمایه فرهنگی خانواده با هویت اجتماعی جوانان مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه ابعاد نظری سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی به عنوان متغیرهای اصلی مستقل و وابسته تحقیق و نیز مطالعه سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی جوانان و نیز چگونگی پیوند آن دومیباشد. سرمایه فرهنگی، به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی جامعهشناسی، از اهمیت خاصی برخوردار است. سرمایه فرهنگی به تمرکز و انباشت انواع مختلف کالاهای ملموس فرهنگی و نیز قدرت و توانایی در اختیار گرفتن این کالاها و همچنین استعداد و ظرفیت فرد در شناخت و کاربرد این وسایل گفته میشود. از نظر صاحبنظران و متفکرین جامعهشناسی، سرمایه فرهگی به سه مقوله فرهنگی درونیشده، سرمایه فرهنگی عینی و سرمایه فرهنگی نهادینهشده، قابل تفکیک است. مفهوم هویت نیز به دو معنی تشابه و تمایز معنی میشود. بعد تمایز آن در عرصه زندگی فردی و بعد تشابه آن در عرصه اجتماعی مطرح است. تمامی ابعاد دینی، خانوادگی، ملی، قومی و فرهنگی هویت در قالب هویت اجتماعی قرار میگیرند. جامعه آماری این تحقیق، دانشجویان شاغل به تحصیل دانشگاه کاشان در سال 1385 میباشند که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 350 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج به دست آمده از این پژوهش، بیانگر وجود رابطه معنادار بین دو متغیر سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی در سطح اطمینان 95 درصد را نشان میدهند.
کلیدواژگان: سرمایه فرهنگی، هویت اجتماعی، بازتولید فرهنگی، جوانان، محصولات فرهنگی -
صفحه 81
با درک اهمیت و جایگاه «هویت» در مناسبات اجتماعی و تعاملات گروهی و با توجه به موقعیت بین رشتهای این مفهوم، این پژوهش درصدد است تا جایگاه موضوع و مفهوم هویت را درعناوین پایاننامههای مقطع کارشناسی ارشد و دکتری علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاههای دولتی شهر تهران، در قالب بررسی کمی و استقرایی، مورد شناسایی قرار دهد و از اینرو، به این پرسش اساسی میپردازد که چه تعداد از پایاننامههای دانشجویی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتههای علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاههای دولتی شهر تهران، به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم، موضوع هویت را در عناوین و در دستور مطالعات خود داشتهاند؟در انجام این پژوهش، از روش و تکنیک تحلیل محتوا و در جمعآوری اطلاعات، از تمامشماری از 700 عنوان پایاننامه از 8 دانشگاه و مرکز آموزشی دولتی مستقر در شهر تهران استفاده شده و برای فهم بهتر موضوع، از دو مدل مفهومی بهره گرفته شده است. در مدل مفهومی اول، هویت به مثابه متغیری وابسته و متاثر از عناصر و مولفههای هویتساز اعم از محیط داخلی و خارجی و در مدل مفهومی دوم، هویت به عنوان متغیری مستقل با طیف وسیعی از کارکردها و بروندادهای هویتی مورد توجه قرار گرفت. به کارگیری مفهومی موسع از هویت، منتج به این جمعبندی شد که حدود 40 درصد از پایاننامهها، کموبیش، موضوع هویت را در دستور کار خویش داشتهاند. در برداشت مضیق و معطوف به صرف واژه «هویت»، تنها 6 عنوان پایاننامه و قریب به یک درصد از مفهوم مذکور بهره گرفتهاند.
کلیدواژگان: هویت، پایان نامه دانشجویی، علوم سیاسی، روابط بین الملل، تحلیل محتوا -
صفحه 99
جنبش جنگل و قیام میرزا کوچکخان، در دورهای از تاریخ پرهرج و مرج، پریشانی، فقر و دخالت خارجی صورت گرفت. در مورد این حرکت، دیدگاههای مختلفی در تاریخ معاصر ایران شکل گرفته که با هم متفاوت و حتی در مواردی متضادند.برخی آن را جنبشی ناسیونالیستی، برخی سوسیالیستی، برخی اسلامی و برخی دیگر نیز بدون داشتن مرام و مواضع مشخص دانسته و آن را فناتیک توصیف کردهاند. هرچند که منابع موجود تبیین کاملا شفاف و روشنی از ماهیت این حرکت ارایه نمیکنند، اما با توجه و تامل در حوادث رخداده و تبیین شرایط حاکم بر آن و همچنین تکیه بر شواهد و قراین به جا مانده از حوادث آن ایام، تا حدود زیادی میتوان به تفسیر و توجیه شکل و ماهیت آن پرداخت. تلاش مقاله حاضر در راستای نشاندادن سمت و سوی این قیام میباشد.
کلیدواژگان: میرزا کوچک خان، قیام جنگل، ناسیونالیسم ایرانی، جنبش جنگل، هویت ایرانی -
صفحه 119
این پژوهش، شامل مطالعهای تفسیری درباره قصههای مردم ترکمن در شمال ایران است. محقق، با انجام مصاحبههایی با ترکمنها، نسبت به جمعآوری قصههای این قوم، همت گماشته است. مصاحبه، مهمترین ابزار دستیابی به اطلاعات در این زمینه بوده است. سپس، پژوهشگر با کمک نظریه «تفسیر فرهنگ» کلیفورد گیرتز، به تحلیل اجتماعی فرهنگی قصههای جمعآوریشده پرداخته و این قصهها را با قالبهای گفتمانی مورد تفسیر قرار داده است. در این مقاله، به نتایج و چگونگی دستیابی به نشانهها و معانی، به عنوان پایههای به وجود آورنده تفکر گفتمانی، توجه شده است.
کلیدواژگان: قصه، تفسیر، نشانه شناسی، معنی شناسی، گفتمان - معرفی و نقد کتاب
-
صفحه 137
کتاب «ملت و هویت» به خامه راس پول، در سال 1999.م ازسوی انتشارات راتلج، لندن در 209 صفحه به انضمام نمایه در 5 صفحه، کتابنامه در 11 صفحه و پانوشت در 21 صفحه منتشر شده است. کتاب با پیشگفتاری مختصر شروع شده و با مقدمهای کوتاه ادامه مییابد. سپس مولف مباحث خود را در پنج فصل تنظیم و ارایه مینماید. عناوین فصول به ترتیب عبارتند از: ظهور ملت باوری یا ناسیونالیسم، هویت ملی و هویتهای دیگر، سه مفهوم از آزادی: لیبرالیسم، جمهوریخواهی و ناسیونالیسم، چندفرهنگ باوری، حقوق افراد بومی و ملت و سرانجام آیا پایان کار؟ نوشته با یاداشتهای مربوط به فصول و نمایه مفاهیم و اعلام به پایان میرسد.
-
Page 3
Slogans are symbolic and verbal structure for revolutionary demands. Slogans are considered as a useful and valuable reference in analyzing various revolutionary people. The slogans are important sources for historical research. The present study intends to analyze about how national identity reflected in the revolutionary slogans. The writer of this article used content and lysis method. The subject is very important for Iranians, because Iranian identity changed by revolution. The article analyzed two fronts "self" and "other" with territory and pre-territory indicators. The plenty explained original challenge between self territory and pre- territory in Islamic revolutionary.
Keywords: Iran, Islamic Revolution, National Identity, Slogans -
Page 31
In this article the author has tired to survey the sociological aspects of the category of national identity in Iran. This survey has been based upon "constructivism" as a new theoretical trend not only in the sociological studies but also in political and international studies. For this purpose in the first part of article, the theoretical bases of constructivism and its point of view on the identity and collective and constitutive identity has been studied. Then 2 main indicators of Iranian national identity according to constructivism approach have been surveyed. The sense of common and national identity within different ethnic groups, is the first and religious trend is the second main indicators of national identity in Iran that shape the national identity of Iranians and their views on international relations and world affairs. In this article it is manifested that the ethnic and religious trends in Iran do not make necessarily radical approaches in Iranian foreign policy but create a special kind of national Identity in this exceptional state.
Keywords: Constructivism, Collective Identity, Iranian National Identity, Religious Trends, Ethnic Trends, World Views on Iran -
Page 55
This paper studies the relationship between cultural capital and social identity of youths. The main purpose is to investigate the dimensions of the relationship and to explore such dimensions as the dependent and independent variables of the study. Cultural capital is a key sociological concept, which is of special interest to sociologists. Cultural capital refers to the concentration and/or possession of all different kinds of cultural commodities or tools and of peoples potentials for using such tools. To sociologists, cultural capital can be devided into three groups: internalized cultural capital, objective cultural capital and institutionalized cultural capital. Social identity can be interpreted differently including both similarity and distinction. Distinction Concerns the individual dimension of life whereas similarity relates to the social one. Social identity includes diverse diminsions such as religion, family, nationality, race and culture. The research population in the present study is the students at the university of Kashan in 2006. 350 participants selected from this population through Kocran sampling participated in this study. Data collected from this sample indicated highly significant correlation between cultural capital and social identity (95%)
Keywords: Cultural Capital, Social Identity, Young, Cultural Materials -
Page 81
By Perceiving the importance and position of "identity" in social relation and group - interactions, and with regard to the interdisciplinary position of this concept, this research is purported to identify the place of subject in the disertations of P.H.D and M.A Students in the universities of megapolis in the form of quantitative - inductive method. Main research question: how many of dissertations of Doctorate and Masters degree of state universities of Tehran were dedicated, directly or M.A degree indirectly, to the issue of identity whether in their title or terms of reference. Method of information gathering: in fulfilling this research the method and technique of content analysis and information gathering some 700 dissertations of eight universities and higher education centres located in Tehran were involved. For better understanding, two conceptual models are employed. In the first model the identity is regarded as a dependent factor related to and affected by different elements and features in both external and internal circumferences; and in the second one the identity is accounted as an independent variable with an extended spectrum of identificational operations and autputs. Extended conceptual employment of the identity culminated in about 40% of dissertations, more - or - less, have the subject of identity in their own agenda. Only six titles were literally dedicated to the concept and one percent had inferred to the concept.
Keywords: Identity, Dissertation, Academic, Political science, International relations, Content analysis -
Page 99
The rise of Mirza Kuchak Khan (The jungle movement) occurred in a chaotic, disastrous and poor condition of the history with the help of the foreigners. During the contemporary history, different viewpoints have been put forward about this movement. Some take it as a nationalistic movement, Some Islamic, and yet some others, with no clear position, call it fanatic. Although the sources do not give a straightforward hint about the nature of the movement, considering the events having occurred during the movement, interpreting the governing situation, and taking the remaining evidence into account, one can come to an almost clear view of the nature of it. The present paper is an attempt to explain the aims of this movement.
Keywords: Mirza Kuchak Khan, The Jungle Movement, The Iranian Nationalism, Iranian Identity -
Page 119
This research includes an interpretive survey about the Turkmen stories in north of Iran. At first the researchers by doing interviews with Turkmen, tried to gather ethnic stories. In this case the interviews were the most important methods for data collection. Then the researchers did the interpretation of the stories by the help of the theory of Clifford Geertz "the interpretation of culture". These fictions interpreted by the discursive frameworks. In this paper superiority to the quality of findings of semiology and signification as the basic creator of the discursive thought has been noted.
Keywords: Fiction, Interpretation, Semiology, Signification, Discourse -
Page 137